Wraz z rosnącą popularnością instalacji fotowoltaicznych, coraz więcej właścicieli takich systemów rozważa inwestycję w magazyn energii. Czy to rozwiązanie faktycznie się opłaca? W niniejszym artykule przeprowadzimy analizę opłacalności magazynów energii w polskich warunkach, uwzględniając zmiany w systemie rozliczeń prosumentów oraz dostępne dofinansowania.
Czym jest magazyn energii i jak działa?
Magazyn energii to urządzenie pozwalające na przechowywanie nadwyżek energii elektrycznej wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną. Dzięki temu możliwe jest późniejsze wykorzystanie zgromadzonej energii, na przykład wieczorem lub w nocy, gdy panele nie produkują prądu.
Najpopularniejsze typy magazynów energii dla domowych instalacji fotowoltaicznych to:
- Magazyny energii oparte na akumulatorach litowo-jonowych
- Magazyny energii oparte na akumulatorach LiFePO4 (litowo-żelazowo-fosforanowych)
- Magazyny energii oparte na akumulatorach kwasowo-ołowiowych (rzadziej stosowane ze względu na niższą efektywność)
Dlaczego warto rozważyć zakup magazynu energii?
Istnieje kilka powodów, dla których inwestycja w magazyn energii może być korzystna:
- Zwiększenie autokonsumpcji - możliwość wykorzystania wyprodukowanej energii w godzinach, gdy instalacja fotowoltaiczna nie pracuje
- Niezależność energetyczna - uniezależnienie się od sieci elektroenergetycznej i zabezpieczenie na wypadek awarii zasilania
- Optymalizacja rozliczeń w systemie net-billing - magazynowanie energii, gdy ceny sprzedaży są niskie, i wykorzystywanie jej, gdy ceny zakupu są wysokie
- Możliwość skorzystania z dofinansowania - dodatkowe wsparcie w ramach programów takich jak "Mój Prąd 5.0"
Net-billing a opłacalność magazynów energii
Od 2022 roku w Polsce obowiązuje system rozliczeń net-billing, który zastąpił wcześniejszy system opustów (net-metering). Ma to istotny wpływ na opłacalność magazynów energii.
W systemie net-billing prosument sprzedaje nadwyżki energii do sieci po cenach rynkowych i kupuje energię z sieci również po cenach rynkowych. Ponieważ cena sprzedaży jest zazwyczaj niższa niż cena zakupu, bardziej opłacalne staje się magazynowanie nadwyżek i wykorzystywanie ich na własne potrzeby zamiast oddawania do sieci.
Przykładowe ceny w systemie net-billing (stan na czerwiec 2023):
- Średnia cena sprzedaży energii do sieci: około 0,60-0,70 zł/kWh
- Średnia cena zakupu energii z sieci (z uwzględnieniem opłat dystrybucyjnych): około 1,20-1,50 zł/kWh
Ta różnica w cenach sprawia, że każda kilowatogodzina zmagazynowana i wykorzystana na własne potrzeby zamiast oddana do sieci pozwala zaoszczędzić około 0,60-0,80 zł.
Analiza finansowa inwestycji w magazyn energii
Aby ocenić opłacalność inwestycji w magazyn energii, należy przeprowadzić analizę finansową uwzględniającą następujące czynniki:
1. Koszty zakupu i instalacji
Ceny magazynów energii zależą od ich pojemności, technologii oraz producenta. Orientacyjne ceny na polskim rynku (stan na 2023 rok):
- Magazyn energii o pojemności 5 kWh: około 15 000 - 20 000 zł
- Magazyn energii o pojemności 10 kWh: około 25 000 - 35 000 zł
- Magazyn energii o pojemności 15 kWh: około 35 000 - 50 000 zł
2. Dostępne dofinansowanie
W ramach programu "Mój Prąd 5.0" można uzyskać dofinansowanie do magazynu energii w wysokości do 16 000 zł, co znacząco poprawia opłacalność inwestycji.
3. Oszczędności wynikające ze zwiększonej autokonsumpcji
Dla instalacji o mocy 10 kWp, która produkuje rocznie około 10 000 kWh energii:
- Bez magazynu: autokonsumpcja na poziomie 20-30% (2 000 - 3 000 kWh)
- Z magazynem: autokonsumpcja na poziomie 60-80% (6 000 - 8 000 kWh)
Przy różnicy między ceną zakupu a sprzedaży energii wynoszącej 0,70 zł/kWh, zwiększenie autokonsumpcji o 4 000 kWh rocznie daje oszczędność 2 800 zł/rok.
4. Żywotność magazynu energii
Nowoczesne magazyny energii oparte na technologii litowo-jonowej lub LiFePO4 mają żywotność wynoszącą:
- Liczba cykli: 4 000 - 8 000 (w zależności od technologii)
- Okres użytkowania: 10-15 lat
Przykładowa kalkulacja zwrotu z inwestycji
Załóżmy następujący scenariusz:
- Instalacja fotowoltaiczna o mocy 10 kWp
- Zakup magazynu energii o pojemności 10 kWh w cenie 30 000 zł
- Dofinansowanie z programu "Mój Prąd 5.0" w wysokości 16 000 zł
- Rzeczywisty koszt inwestycji: 14 000 zł
- Zwiększenie autokonsumpcji o 4 000 kWh rocznie
- Oszczędność: 2 800 zł/rok
Prosty okres zwrotu inwestycji: 14 000 zł / 2 800 zł/rok = około 5 lat
Przy założonej żywotności magazynu energii wynoszącej 10-15 lat, inwestycja ta może przynieść zysk w drugiej połowie okresu eksploatacji.
Dla kogo magazyn energii będzie najbardziej opłacalny?
Magazyn energii będzie szczególnie opłacalny dla:
- Prosumentów rozliczających się w systemie net-billing
- Gospodarstw domowych z niską autokonsumpcją (gdy większość domowników jest poza domem w ciągu dnia)
- Osób ceniących niezależność energetyczną i bezpieczeństwo na wypadek awarii sieci
- Instalacji w regionach z częstymi przerwami w dostawie prądu
- Osób mogących skorzystać z maksymalnego dofinansowania w ramach programu "Mój Prąd 5.0"
Podsumowanie
Inwestycja w magazyn energii może być opłacalna, szczególnie w kontekście nowego systemu rozliczeń net-billing oraz dostępnych dofinansowań. Kluczowe czynniki wpływające na opłacalność to:
- Wysokość dofinansowania, które można uzyskać
- Profil zużycia energii w gospodarstwie domowym
- Różnica między ceną zakupu a sprzedaży energii
- Pojemność i cena wybranego magazynu energii
Przed podjęciem decyzji o zakupie magazynu energii warto przeprowadzić indywidualną analizę opłacalności, uwzględniającą specyfikę konkretnej instalacji fotowoltaicznej oraz potrzeby energetyczne gospodarstwa domowego. W Mindalinaya-Manka oferujemy profesjonalne doradztwo w zakresie doboru optymalnego rozwiązania magazynowania energii. Zapraszamy do kontaktu!